Jak wprowadzić rozdzielność majątkową

Jak wprowadzić rozdzielność majątkową

Wspólność czy rozdzielność

Małżonkowie mają nie tylko wybór pomiędzy wspólności i rozdzielnością ale także ich zakresem. Przykładowo, wspólność majątkowa może być rozszerzona o składniki mienia, które do niej nie wchodzą z mocy prawa (np. majątek zgromadzony przed ślubem), a także ograniczona poprzez wyjęcie z niej ściśle określonych składników (np. postanowienie, że nieruchomość nabyta już po ślubie stanowić będzie składnik majątku osobistego jednego z małżonków).

Do wszystkich, wskazanych zmian służy umowa małżeńska majątkowa, potocznie zwana intercyzą. Stanowi ona najprostszy, najszybszy oraz najczęściej wykorzystywany sposób zmiany ustroju majątkowego w małżeństwie. Jest to także najprostsza droga do ustanowienia rozdzielności majątkowej. Co ważne, umowę majątkową małżeńską można zawierać wielokrotnie modyfikując tym samym wcześniej obowiązujący ustrój majątkowy. W zależności wszakże od tego, kiedy zawieramy intercyzę, może mieć ona nieco odmienną treść.

Intercyza a ślub

I tak, umowę majątkową można zawrzeć także przed zawarciem związku małżeńskiego. Wtedy, rzecz jasna, wchodzi ona w życie w dniu ślubu. Podstawową zaletą umowy zawieranej przed ślubem jest fakt, iż pomiędzy małżonkami nie powstanie wspólność ustawowa, a zatem każdy składnik mienia nabywać oni będą:

• na wyłączną własność jednego z małżonków – gdy tylko on jest stroną umowy,
• jako współwłaściciele w częściach ułamkowych – gdy umowę zawierają oboje małżonkowie. Co ważne, ich udziały we współwłasności nie muszą być równe.

Identyczny skutek, co zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej przed ślubem, będzie miał wybór tego ustroju majątkowego w dniu ślubu i złożenie stosownego oświadczenia przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Warto jednak zaznaczyć, że w intercyzie przyszli małżonkowie mogą wybrać także ustrój mieszany, czyli np. wprowadzić rozdzielność z zastrzeżeniem, że określone składniki mienia będą objęte ich wspólnością majątkową. Takiej możliwości nie ma przy wyborze ustroju przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.

Zmiana ustroju w trakcie małżeństwa

Intercyza może zostać zawarta także po ślubie, gdy początkowo wybrany został ustrój wspólności ustawowej. W takim przypadku jednak, małżonkowie mogą wybrać jeden z kilku wariantów umowy majątkowej:

• postanowić o wprowadzeniu ustroju rozdzielności majątkowej tylko na przyszłość, od daty zawarcia intercyzy, tym samym mienie wcześniej nabyte stanowić nadal będzie ich wspólność majątkową małżeńską,

• prócz wprowadzenia rozdzielności majątkowej, małżonkowie mogą rozdzielić pomiędzy siebie mienie wcześniej nabyte. To spowoduje, że zniknie ich majątek wspólny,

• zdecydować się na wariant mieszany, w którym tylko niektóre składniki majątku wspólnego zostaną rozdzielone między małżonków albo tylko niektóre ich kategorie wyłączyć z tego majątku na przyszłość.

Zawarcie umowy majątkowej wymaga zgody obu stron. Ta zaś nie zawsze występuje. Rozdzielność majątkową może ustanowić także sąd. Powstaje ona wtedy z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu. W wyjątkowych przypadkach, sąd może ustanowić rozdzielność z datą wsteczną. Przykładowo, gdy małżonkowie nie zamieszkują ze sobą od dłuższego czasu i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Rozdzielność majątkowa powstanie także z chwilą orzeczenia separacji małżonków. Nie chodzi tu wszakże o separację faktyczną, a prawną orzeczoną wyrokiem sądu.