Przeznaczenie spółki jawnej
Przeznaczenie spółki jawnej
Podstawowe informacje
Spółka jawna jest podstawową spółką osobową, dlatego też została szczegółowo uregulowana w Kodeksie spółek handlowych. Dzięki czemu regulując pozostałe spółki osobowe ustawodawca częstokroć odsyła do przepisów o spółce jawnej.
Omawiana spółka przewidziana jest do prowadzenia działalności w większym rozmiarze, w sytuacji gdy wspólnicy nie posiadają środków na założenie spółki kapitałowej, bądź pragną w większym stopniu kontrolować działalność spółki. Jest ona zatem bardziej rozbudowaną formą prowadzenia działalności gospodarczej aniżeli prowadzenie jej na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, a także w formie spółki cywilnej.
Spółka jawna a spółka cywilna
Spółki te odróżniają następujące cechy:
- moment powstania – spółka jawna powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS. Niemniej, spółka cywilna nie jest rejestrowana w żadnym rejestrze, co wpływa na postrzeganie każdej ze spółek,
- sposób założenia – spółka jawna może zostać założona poprzez zawarcie umowy w formie zwykłej pisemnej (podobnie, jak w przypadku spółki cywilnej) oraz dodatkowo poprzez internet. Nadto, jak już wzmiankowano to wyżej, spółka jawna podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców KRS,
- zdolność prawna – spółka jawna jest samodzielnym podmiotem praw i obowiązków, posiada zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. Cech tych nie posiada natomiast spółka cywilna – to jej wspólnicy mają status przedsiębiorców, nie zaś sama spółka, która jest niczym innym aniżeli bardziej rozbudowaną formą umowy o współpracy gospodarczej,
- zasady odpowiedzialności wspólników – wspólnicy spółki jawnej odpowiadają solidarnie i subsydiarnie ze spółką. Niemniej, dopiero niemożność wyegzekwowania zobowiązania od spółki umożliwia wierzycielom zwrócenie się do majątku wspólników. Każdy ze wspólników spółki cywilnej odpowiada całym swoim majątkiem za wszystkie zobowiązania ze swojej działalności gospodarczej.
Odpowiedzialność wspólników spółki jawnej
Wskazać należy że ustawa wprowadza solidarną odpowiedzialność wspólników i spółki jawnej za zobowiązania tej ostatniej. Solidarność dłużników oznacza, że wierzyciel może dochodzić całości albo części zapłaty od wszystkich dłużników jednocześnie. A także od kilku z nich, bądź tylko od jednego. W przypadku spłaty całości przez jednego ze wspólników, ma on roszczenie zwrotne (regres) do pozostałych o częściowy zwrot zapłaconych kwot. Wysokość tego zwrotu powinna określać umowa spółki, a gdy tego nie czyni przyjmuje się, iż wspólnicy odpowiadają w tej samej wysokości.
Wyrazem omawianej zasady na gruncie procesowym jest to, że wierzyciel spółki jawnej może pozwać jednocześnie spółkę oraz jej wspólników. Sąd zaś uznając zasadność powództwa zasądzi je solidarnie od wszystkich pozwanych. Jednakże klauzula wykonalności zostanie wydana przeciwko wspólnikom spółki jawnej dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Ograniczenie w możliwości prowadzenia egzekucji z majątku wspólników spółki jawnej wynika z zasady odpowiedzialności subsydiarnej. Zakłada ona, że wierzyciel w pierwszej kolejności powinien zwrócić się o zapłatę do spółki – jako pierwotnego dłużnika. Dopiero, gdy nie przyniesie to rezultatu, może on wystąpić przeciwko jej wspólnikom.
Spółka jawna – dla kogo
Spółka jawna tworzona jest zatem w tych przypadkach, gdy wspólnikom zależy na stworzeniu transparentnej struktury biznesowej. Co więcej, wspólnicy spółki jawnej zyskują lepszą ochronę ich majątku przed wierzycielami.
Popularność przedmiotowej spółki wzrosła dodatkowo wobec faktu objęcia spółek komandytowych podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, jedynie spółki partnerskie oraz spółki jawne osób fizycznych nie są podatnikami podatku dochodowego. Podatek ten opłacany jest wyłącznie przez wspólników tychże spółek.