Jak przeprowadzić sprawę spadkową

Jak przeprowadzić sprawę spadkową

Wprowadzenie

Uregulowanie formalności po śmierci bliskiej osoby może nastąpić w dwóch niezależnych od siebie trybach. Pierwszym z nich jest sporządzenie przez notariusza aktów notarialnych, w których poświadcza on dziedziczenie. Drugim natomiast sądowe stwierdzenie nabycia spadku, które przejawia się wydaniem postanowienia przez sąd spadku. Prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, podobnie jak sporządzony i zarejestrowany przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia są urzędowymi dokumentami potwierdzającymi grono spadkobierców. Pamiętaj! W dokumencie takim stwierdza się jedynie kto jest spadkobiercą oraz jaki przypada mu udział spadkowy (np. 1/3, 1/2 spadku). Postępowania te nie służą do podziału spadku pomiędzy spadkobierców.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Sposób pierwszy charakteryzuje się szybkim czasem załatwienia sprawy spadkowej. Umówienie się do notariusza i sporządzenie odpowiedniego dokumentu zajmuje bowiem zazwyczaj jedynie kilka dni. Jego koszt również nie jest wysoki. Maksymalna taksa notarialna za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia to 50 zł, doliczyć do tego należy 100 zł za sporządzenie protokołu poprzedzającego wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia. Pewną trudnością tej metody jest to, że u notariusza powinni stawić się wszyscy spadkobiercy ustawowi i testamentowi. W przypadku dużej rodziny, której członkowie zamieszkują w różnych miastach, a nawet krajach, skorzystanie z tego trybu nie będzie zatem możliwe.

Postępowanie spadkowe

Alternatywę stanowi sądowe postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Może je zainicjować każdy ze spadkobierców, a także osoba mająca interes prawny w ustaleniu grona spadkobierców, np. wierzyciel zmarłego, osoba uprawniona do zachowku albo zapisobierca. Postępowanie inicjuje się składając wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, w którym wskazujemy spadkodawcę oraz znanych spadkobierców. Do wniosku załączamy odpowiednie akty stanu cywilnego. Opłata sądowa od wniosku wynosi 50 zł, czyli podobnie jak w przypadku aktu poświadczenia dziedziczenia.

Postępowanie sądowe jest wszakże zdecydowanie dłuższe, aniżeli procedura notarialna. Na wyznaczenie rozprawy oczekuje się bowiem co najmniej kilka miesięcy. W posiedzeniu sądu powinien uczestniczyć co najmniej wnioskodawca. Sąd wysyła zawiadomienie o rozprawie wszystkim osobom wskazanym we wniosku, jeżeli któreś z nich nie zostanie skutecznie doręczone – np. z uwagi na błędny adres – sąd odroczy rozprawę. Co znacząco wydłuży okres oczekiwania na wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Niestety w sprawach, w których nie jest możliwe wykorzystanie procedury notarialnej, to jedyny sposób uregulowania kwestii spadkowej.

Sąd na posiedzeniu odbiera zapewnienie spadkowe. Uczestnicy, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, zeznają na temat znanych im spadkobierców i ewentualnych testamentów. Po zamknięciu posiedzenia sąd wydaje postanowienie. Jeżeli żadna ze stron go nie zaskarży, postanowienie staje się prawomocne po upływie siedmiu dni od jego wydania. Jeżeli zaś któraś ze stron zamierzałaby zaskarżyć postanowienie, w terminie tygodnia od jego wydania powinna złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia. Czternastodniowy termin do wniesienia apelacji liczony jest natomiast od dnia doręczenia postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Dział spadku…

Aby dokonać działu spadku, czyli rozdzielenia mienia wchodzącego w skład spadku pomiędzy spadkobierców, konieczne jest dokonanie działu spadku. Ten może być przeprowadzony w drodze umowy w formie aktu notarialnego. W przypadku braku porozumienia między spadkobiercami, konieczne jest wszczęcie postępowania sądowego o dział spadku.