Co to jest odwrotny zakup akcji?

W prawie polskim brak jest legalnej definicji krótkiej sprzedaży (short selling, odwrotny zakup akcji), znajduje się ona jednak w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 236/2012 z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego.

Zgodnie z definicją w nim zawartą – krótka sprzedaż akcji lub instrumentów dłużnych oznacza każdą sprzedaż takich papierów wartościowych, które w chwili zawarcia umowy sprzedaży nie są własnością sprzedającego, w tym taką sprzedaż w sytuacji, gdy w chwili zawarcia umowy sprzedaży sprzedający pożyczył akcje lub instrumenty dłużne do celów ich dostawy przy rozrachunku lub uzgodnił ich pożyczenie, nieobejmującą:

• sprzedaży przez którąkolwiek ze stron na mocy umowy z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, w przypadku gdy jedna ze stron zgodziła się sprzedać drugiej stronie papier wartościowy po określonej cenie, a druga strona zobowiązała się do odsprzedania tego papieru wartościowego w późniejszym terminie po innej określonej cenie;
• przeniesienia papierów wartościowych na mocy umowy pożyczki papierów wartościowych; lub
• zawarcia kontraktu terminowego typu future ani innej umowy na instrumenty pochodne, w przypadku gdy uzgodniono sprzedaż papierów wartościowych po określonej cenie w późniejszym terminie.

W praktyce jest to transakcja polegająca na tym, że:

1. Zbywca wystawia na sprzedaż określone papiery wartościowe,

2. W momencie, gdy nie jest jeszcze właścicielem – w tym zakresie wystąpić mogą dwie możliwości:

• zbywca nie zamierza stać się ich właścicielem i operuje na akcjach pożyczonych od innego inwestora lub biura maklerskiego,
• papiery wartościowe nie zostały jeszcze zapisane na jego rachunku,

3. Z zamiarem odkupu po niższej cenie, niż cena za którą je sprzedał – stąd też operacja ta nazwana jest także grą na zniżkę kursu,

4. Przez upływem terminu do rozliczenia pierwotnej transakcji (chodzi o transakcję wskazaną w punkcie 2 lit. b), bądź zwrotu pożyczonych papierów wartościowych – termin ten dla transakcji giełdowych (cykl rozliczeniowy stosowany przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych dla zapisania papierów wartościowych na rachunku nabywcy) wynosi T+3 dla akcji oraz T+2 dla obligacji skarbowych, gdzie „T” oznacza dzień dokonania operacji.

Celem tego typu transakcji jest z jednej strony umożliwienie inwestorom, którzy nie posiadają dostatecznych środków finansowych na zakup papierów wartościowych, zarabiania na operacjach giełdowych na zbliżonym poziomie, jak przy pełnym zaangażowaniu środków. Z drugiej zaś zarabianie inwestorom długoterminowym na pożyczaniu należących do nich aktywów.

Fragment pochodzi z:
Michał Koralewski, Sprzedaż krótka w praktyce notarialnej, LEX dla Notariuszy