Zarząd sukcesyjny

Zarząd sukcesyjny

Czym jest zarząd sukcesyjny?

Jest to tymczasowa forma zarządzania przedsiębiorstwem zmarłego przedsiębiorcy wpisanego do CEiDG. Celem tego zarządu jest kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej do czasu przejęcia przedsiębiorstwa przez spadkobierców albo jego zbycia na rzecz osób trzecich. Dzięki temu firma może dalej normalnie funkcjonować, bez konieczności oczekiwania na rozstrzygnięcie spraw spadkowych.

Zarząd sukcesyjny a sukcesja

Chociaż obie nazwy są do siebie zbliżone, to jednak odnoszą się do czegoś innego. Zarząd sukcesyjny to forma kurateli nad przedsiębiorstwem spadkodawcy. Sukcesja natomiast oznacza przejście własności przedsiębiorstwa na spadkobierców. Zarządca sukcesyjny nie nabywa zatem praw do spadku, a jedynie ma wykonywać niżej opisane zadania. Zarządcę może ustanowić przedsiębiorca prowadzący działalność na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej [CEiDG].

Nie ma wszakże przeszkód, aby spadkodawca tą samą osobę ustanowił zarządcą sukcesyjnym i jednocześnie uczynił ją spadkobiercą testamentowym. Powołanie danej osoby na zarządcę sukcesyjnego nie pozbawia jej również praw do dziedziczenia ustawowego.

Zarząd sukcesyjny a umowy

Kontynuowanie prowadzenia przedsiębiorstwa przez zarządcę ma zapewnić dalsze wykonywanie umów zawartych z kontrahentami i pracownikami. W zakresie tym przewidziano jednak kilka zasad szczególnych:

• w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego każda ze stron umowy może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia,
• bieg terminów spełnienia świadczenia oraz terminów do wykonania innych obowiązków lub uprawnień wynikających z umowy (np. wypowiedzenia umowy) nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu w okresie od dnia śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego,
• umowy o pracę wygasają z chwilą wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, chyba że wcześniej nastąpiło przejęcie pracownika przez nowego pracodawcę (np. spadkobiercę albo nabywcę przedsiębiorstwa).

Powyższe nie oznacza, że wszystkie umowy zawarte przez spadkodawcę będą kontynuowane. Wraz z jego śmiercią wygasną następujące stosunki zobowiązaniowe:

• te których wykonanie zależy od osobistych przymiotów zmarłego przedsiębiorcy – np. umowy o dzieło, których wykonanie zlecono zmarłemu przedsiębiorcy z uwagi na jego osobiste umiejętności,
• gdy w treści umowy zostało tak wprost postanowione,
• te które zostaną wypowiedziane przez drugą stronę.

Co prawda, pomiędzy zarządcą sukcesyjnym a spadkodawcą nie jest zawierana umowa, jednakże zarządcy przysługuje uprawnienie do wynagrodzenia za wykonywane czynności, a także zwrot wydatków poczynionych przez zarządcę w związku z pełnieniem tej funkcji.

Jeżeli zarządca nie porozumie się ze spadkobiercami, co do kwoty wynagrodzenia, należy mu się wynagrodzenie adekwatne do nakładu jego pracy. Należy je ustalić według cen rynkowych za czynności analogiczne do wykonywanych przez zarządcę. Koszty wynagrodzenia zarządcy stanowić będą długi spadkowe. W przypadku zatem ich nieuiszczenia przez spadkobierców, zarządca będzie mógł dochodzić zapłaty przed sądem.

Ustanowienie zarządu sukcesyjnego przez przedsiębiorcę

W celu ustanowienia zarządu sukcesyjnego przedsiębiorca (wspólnik spółki cywilnej) powinien powołać wybraną przez siebie osobę do pełnienia tej funkcji. Można to zrobić na dwa sposoby:

• wskazać określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo
• zastrzec, że z chwilą twojej śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.

Pamiętać należy, że osoba ta powinna wyrazić zgodę na jej objęcie. Ostatnim krokiem jest wpisanie zarządcy sukcesyjnego do CEiDG. Co ważne:

• można ustanowić zarząd sukcesyjny w okresie zawieszenia działalności gospodarczej,
• nie może jednak tego uczynić, gdy ogłoszono twoją upadłość.

Zarząd sukcesyjny zostaje ustanowiony dopiero z chwilą śmierci przedsiębiorcy, który go ustanowił. Jeżeli przedsiębiorca obawia się, że wybrany przez niego zarządca zrezygnuje albo nie będzie mógł pełnić swojej funkcji, istnieje możliwość powołania tzw. dalszego zarządcę sukcesyjnego. Przejmie on zarząd przedsiębiorstwem w przypadku wygaśnięcia funkcji pierwotnego zarządcy.

Sukcesja w biznesie to planowanie strategiczne mające na celu ukształtowanie zasad przejęcia przedsiębiorstwa przez następców. Pomożemy zaplanować proces sukcesji oraz wdrożyć go w życie. Świadczymy profesjonalne usługi prawne i podatkowe mające na celu optymalizację procesu przekazywania spółek i przedsiębiorstw. Działamy w interesie właścicieli, wspólników, spadkobierców, zarządów, a także samych spółek.

Zapraszamy do zapoznania się z naszymi artykułami oraz do kontaktu z naszą Kancelarią. Oferujemy elastyczne i konkurencyjne zasady współpracy