Kiedy należy wypłacić dywidendę
Kiedy należy wypłacić dywidendę
Zasady wypłaty dywidendy
Co do zasady, wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Aby zatem możliwe było wypłacenie dywidendy w spółce musi istnieć niepodzielony dotychczas zysk, a nadto konieczne jest powzięcie stosownej uchwały. Przy czym, podział zysku nie musi polegać wyłącznie na przeznaczeniu go dla wspólników. W umowie spółki wprowadzić bowiem można odrębne zasady. Przykładowo, przekazanie zysku albo jego części na kapitał zapasowy lub rezerwowy. Czy też wypłatę tantiemów dla zarządu i rady nadzorczej, utworzenie dodatkowych funduszy (np. amortyzacyjny, inwestycyjny, itp.).
Uchwaloną dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd. W wypadku nie określenia w uchwale wspólników terminu wypłaty dywidendy, zarząd spółki ma obowiązek podjąć uchwałę określającą termin wypłaty. Zachowanie zarządu powinno być na tej płaszczyźnie oceniane przez pryzmat art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h.
Zgodnie z tym przepisem dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Mając na względzie, że w zakresie wypłaty dywidendy spółka jest w relacji do wspólników dłużnikiem, zarząd – jako organ spółki – powinien podjąć stosowną uchwałę kierując się kryteriami określonymi w art. 354 § 1 k.c. Tym samym, zarząd ma autonomię co do określenia terminu wypłaty dywidendy, ale nie jest uprawniony do zaniechania podjęcia takiej uchwały.
Zasady podziału zysku między wspólników
Inną zasadą związaną z dywidendą jest podział zysku pomiędzy wspólników w stosunku do ich udziałów. Także i ta zasada może zostać wszakże wyłączona w umowie spółki, przykładowo w drodze ustanowienia udziałów uprzywilejowanych w zakresie dywidendy. Na udział taki:
- przypadać może dywidenda w wysokości nie więcej niż 150% dywidendy nieuprzywilejowanej,
- udziały uprzywilejowane w tym zakresie mogą korzystać z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi udziałami,
- przepis pozwalają na przyznanie prawa do dywidendy uprzywilejowanej niewypłaconej w latach poprzednich. Prawo to dotyczy przypadków, gdy w spółce nie był dzielony zysk. Nadto ogranicza się ono do maksymalnie 5 lat.
Kiedy wspólnik nie ma prawa do dywidendy
Dywidenda jest prawem korporacyjnym związanym z posiadaniem udziału w spółce z o.o. Może się jednak zdarzyć, że dany wspólnik nie nabędzie prawa do dywidendy. Przysługuje ono tym wspólnikom, którym udziały przypadały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Późniejsza sprzedaż udziałów, nawet jeżeli nastąpi przed faktyczną wypłatą dywidendy, nie spowoduje przejścia uprawnienia do jej pobrania na nowego wspólnika.
Sytuacja może być jeszcze bardziej skomplikowana. Umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (tzw. dzień dywidendy). Dzień dywidendy należy wyznaczyć w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podziale zysku. Czyli przesunięcie może nastąpić tylko w jedną stronę – na dzień przypadający po dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Te rozbieżności czasowe mogą spowodować, że grono wspólników oraz grono osób uprawnionych do dywidendy nie będzie tożsame. Na marginesie należy dodać, że mocą kolejnej uchwały dopuszczalna jest zmiana ustalonego przez zgromadzenie wspólników terminu wypłaty dywidendy (zob. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 27 września 2007 r., sygn. I SA/Rz 585/07).
Maksymalna kwota dywidendy
Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy. Zysk ten jest powiększany o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.