Razem i osobno…
Razem i osobno – czyli prowadzenie działalności w spółce cywilnej oraz poza nią
Istotą spółki cywilnej jest dążenie przez wspólników do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony (art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego). Swobodnej decyzji wspólników pozostawiono natomiast, czy prowadzenie działalności gospodarczej przez każdego z nich odbywać się będzie wyłącznie w ramach spółki cywilnej czy też również poza nią.
Istotne jest bowiem, iż przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej nie zaś sama spółka (art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) dlatego też niezależnie od wyboru sposobu prowadzenia działalności, każdy ze wspólników podlega rejestracji w ewidencji działalności gospodarczej (osoby fizyczne), bądź w Krajowym Rejestrze Sądowym (inne podmioty).
Reasumując, możliwe są dwa warianty prowadzenia działalności gospodarczej przez wspólników:
- prowadzenie ich wyłącznie w ramach spółki cywilnej,
- wykonywanie działalności gospodarczej zarówno w ramach umowy spółki cywilnej, jak i poza nią.
Co ważne warianty te mogą występować samoistnie, bądź łącznie w zależności od woli wspólników. Możliwe jest zatem dopuszczenie możliwości wykonywania działalności gospodarczej poza spółką tylko w odniesieniu do niektórych ze wspólników.
Ze względu na fakt, iż przedsiębiorcami są wyłącznie wspólnicy, nie zaś spółka, oba warianty posiadają wspólne elementy, do których należą:
- każdy ze wspólników musi zostać wpisany do właściwego rejestru (EDG, KRS),
- numer NIP nadawany jest każdemu ze wspólników oraz spółce cywilnej,
- spółka cywilna występować będzie w roli płatnika składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne pracowników,
- wspólnicy będą płatnikami należnych od nich składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Ad. 1. Prowadzenie działalności gospodarczej wyłącznie w ramach spółki cywilnej
W tym przypadku należy przede wszystkim zamieścić w umowie spółki odpowiednie postanowienie dotyczące zakazu działalności konkurencyjnej. Może ono dotyczyć wszelkiego rodzaju działalności, albo tylko niektórych z nich.
Przykładowo, klauzula zakazu konkurencji może przybrać następującą formę:
Jeżeli działalność gospodarcza prowadzona jest przez wspólników wyłącznie w formie spółki cywilnej, to:
- we wniosku EDG-1, w polu numer 29 należy zaznaczyć opcję „TAK”,
- rejestracji VAT i VAT UE (jeżeli spółka będzie podatnikiem podatku od towarów i usług) oraz REGON podlega wyłącznie spółka.
Ad. 2. Prowadzenie działalności gospodarczej w spółce cywilnej oraz poza nią
Jeżeli w umowie spółki cywilnej nie zostanie zamieszczona żadna klauzula regulująca zakaz konkurencji to przyjmować należy, że wolą wspólników było nie wprowadzanie takiego zakazu. Możliwe i pożądane jest jednakże umieszczenie w umowie stosownego zapisu, aby uniknąć wątpliwości i sporów w przyszłości.
Jak wskazano to wyżej, dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej przez wspólników może dotyczyć wszelkiej działalności albo tylko niektórych jej rodzajów. Można także ograniczyć taką możliwość tylko niektórym wspólnikom pozostawiając w pełnym zakresie innym.
Przykładowo, klauzula zakazu konkurencji może przybrać następującą formę:
Jeżeli działalność gospodarcza prowadzona jest przez wspólników również poza spółką cywilną, to:
- we wniosku EDG-1, pole o numerze 29 należy pozostawić niewypełnione,
- rejestracji VAT i VAT UE (jeżeli wspólnik będzie podatnikiem podatku od towarów i usług) oraz REGON podlega zarówno spółka, jak i każdy ze wspólników podejmujących dodatkową działalność gospodarczą.
W tej sytuacji zatem, wspólnicy w zależności od okoliczności będą się posługiwać albo numerem NIP, REGON i VAT spółki cywilnej, albo numerami nadanymi im indywidualnie.