Due dilligence w spółce
Due diligence w spółce
Termin due diligence dotyczący spółki pochodzi z prawa amerykańskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „należytą staranność”. Due diligence wywodzi się zaś z braku w tym systemie prawnym uprawnień odpowiadających rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.Nabywca nie mając żadnych roszczeń względem sprzedawcy, zobowiązany jest zatem do precyzyjnego zbadania przedmiotu umowy, aby uniknąć w spółce negatywnych skutków transakcji.
Na gruncie prawa kontynentalnego pojęcie „due diligence” jest odnoszone do konieczności przeprowadzenia audytu lub sprawdzenia przedmiotu lub warunków danego kontraktu. Stąd też wyróżnia się badania due diligence: prawne, podatkowe, finansowe, w zakresie działalności przedsiębiorstwa docelowego, co do skutków transakcji dla ochrony środowiska. Celami tego typu badania są zatem m.in.: ustalenie wartości przedmiotu transakcji (np. udziałów w spółce z o.o. lub przedsiębiorstwa spółki), określenie i zidentyfikowanie ryzyka gospodarczego transakcji (ryzyka prawne, podatkowe, ekonomiczne itp.), umożliwienie wykonania w przyszłości uprawnień z tytułu rękojmi za wady rzeczy lub praw nabywanych, a także zabezpieczenie materiału dowodowego na wypadek ewentualnego sporu.
Należy zwrócić szczególną uwagę na możliwe skutki badania due dilligence względem uprawnień kupującego z tytułu rękojmi za wady. Konsekwencje te zależne są od momentu, w którym badanie zostało przeprowadzone:
- w przypadku dokonania go przed zawarciem umowy głównej – zastosowanie znajduje art. 557 kc, który mówi o zwolnieniu sprzedawcy z odpowiedzialności za wady przedmiotu transakcji, gdy kupujący przed jej zawarciem miał o nich wiedzę. Oznacza to, że kupujący nie będzie mógł występować przeciwko sprzedawcy z roszczeniami dotyczącymi wad ujawnionych w badaniu due dilligence, chyba że strony w umowie postanowią inaczej. Oczywiście wynik takiego audytu nie pozostanie bez wpływu na ostateczną cenę;
- w przypadku dokonania go po zawarciu umowy głównej – zastosowanie znajduje art. 563 kc, który stanowi, że kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w razie, gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeśli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Przeprowadzenie badania due dilligence pozwala zatem kupującemu na zachowanie roszczeń z tytułu rękojmi, jeżeli tylko audyt zostanie przeprowadzony niezwłocznie po dokonaniu transakcji, a wady zgłoszone w terminie kolejnego miesiąca.
Podstawa prawna:
- ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93);
- ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037);
- ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2007 r. nr 50, poz. 331).
Masz problem prawny związany z tym artykułem, potrzebujesz pomocy prawnika w tym zakresie? Zgłoś się do naszej kancelarii. Specjalizujemy się m.in. w prawie spółek i prawie handlowym.
Michał Koralewski (michal@koralewski.pl)
radca prawny
Tekst pochodzi z: http://doradcaprezesa.wip.pl