Co to jest postępowanie konwokacyjne?
Postępowanie konwokacyjne jest procedurą wprost związaną z obniżeniem kapitału zakładowego w spółce z o.o. Uregulowane ono zostało w przepisach art. 264-265 k.s.h. Jego celem jest zaś ochrona wierzycieli spółki przed nieuzasadnionym wyprowadzeniem z niej środków pieniężnych zgromadzonych w jej kapitale zakładowym, co mogłoby doprowadzić w przyszłości do niezaspokojenia tychże wierzycieli w toku postępowania upadłościowego spółki.
Zgodnie z kodeksowymi zasadami postępowania konwokacyjnego, o uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd ma obowiązek niezwłocznie ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz innym piśmie przewidzianym dla obligatoryjnych ogłoszeń dokonywanych przez spółkę (jeśli zostało ono wskazane w umowie spółki). W ogłoszeniu tym zarząd informuje wierzycieli spółki o możliwości wniesienia sprzeciwu względem planowanego obniżenia kapitału zakładowego w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ukazania się ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się oni na to obniżenie. W ogłoszeniu należy podać także kwotę, o którą kapitał zakładowy ma zostać obniżony.
Wierzyciele, którzy w tym terminie zgłosili sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili lub zgłosili go po upływie przedmiotowego terminu, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego.
Zabezpieczenie wierzycieli następuje w drodze umowy pomiędzy nimi i spółką, na mocy której spółka ustanawia dodatkowe formy zabezpieczenia spłaty ich wierzytelności. Może to być w szczególności ustanowienie hipoteki na nieruchomościach spółki, zastawu lub zastawu rejestrowego na jej mieniu ruchomym lub prawach, a także ustanowienie poręczenia osoby trzeciej. W grę wchodzą jednakże wszelkie formy zabezpieczenia, na które wierzyciel wyrazi zgodę, takie jak np. udzielenie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, czy też zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie.
Po zawarciu z wierzycielami, którzy wnieśli sprzeciw stosownych porozumień, bądź spłacie ich wierzytelności. Wszyscy członkowie zarządu następie składają oświadczenie w formie pisemnej, w którym zaświadczają że wierzyciele tacy zostali zabezpieczeni albo zaspokojeni. Oświadczenie to należy następnie dołączyć do wniosku o wpis w rejestrze przedsiębiorców KRS obniżenia kapitału zakładowego. Jest ono obligatoryjnym dokumentem, dlatego też bez niego sąd rejestrowy odmówi ujawnienia nowej wysokości kapitału zakładowego spółki, a zatem obniżenie nie dojdzie do skutku.
Postępowania konwokacyjnego nie stosuję się tylko w jednym przypadku. Ma to miejsce, jeżeli pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy oraz jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości. Chodzi tutaj o przypadek umorzenia udziałów niektórych wspólników celem wyjścia przez nich ze spółki, bądź zmniejszenia stopnia ich zaangażowania w spółce, przy jednoczesnym wstąpieniu na ich miejsce innych osób, najczęściej inwestora.
Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce, gdy dochodzi do umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów wspólnika, w wyniku którego kapitał zakładowy spółki uległby obniżeniu poniżej ustawowego minimum. W takim wypadku niezbędne jest jego podwyższenie, chociażby do kwoty 5.000 zł oraz przydzielenie nowopowstałych udziałów dotychczasowym lub nowym wspólnikom.
autor: Michał Koralewski